Language
EnglishBaş dönmesi Latince “vertigo” olarak ifade edilir ve kişinin kendisinin veya etrafının dönme hissine verilen isimdir. Baş dönmesine sebep olan pek çok rahatsızlık vardır, denge görevi gören iç kulak yapılarının zarar görmesi bunlardan biridir.
Toplumda sık bilinen yanlışlardan biri de vertigoyu hastalık olarak sınıflandırmaktır. Bu sorun hastalık olmamakla birlikte farklı hastalıkların habercisi olabilir, bu nedenle doğru tedavi için öncelikle doğru tanının konması gerekir.
Baş Dönmesi Belirtileri
Baş dönmesi atakları kişiden kişiye değişir ve birkaç saniye veya birkaç saat sürebilir. Kimi vakalarda ataklar hafif, kimilerinde ise keskin ve şiddetlidir.
Genel olarak ataklar hızlı hareket etme, dönme, araç kullanma, yürüme ve tekneye binme gibi etkinliklerden sonra artar veya herhangi bir eyleme bağlı olmadan kendi kendine oluşur.
Kimi durumlarda baş dönmesine sebep olan hareketlerin yapılmasında sonra kusma ve bulantı gibi bulgular da gözlenebilir. Yataktan kalkma, aniden hareket etme ve başı öne ya da arkaya eğme baş dönmesini tetikler. Bazı durumlarda yatar vaziyete geçtikten kısa süre sonra baş dönmesi artar ve başın sabit tutulmasıyla birlikte hafifleyerek kaybolur.
Baş Dönmesi Neden Olur?
Baş dönmesinin nedenleri sorunun ortaya çıkma şekline bağlı olarak 2 gruba ayrılır:
Santral Baş Dönmeleri
Bu tip baş dönmeleri beyin, beyincik kanalı ve beyin sapı gibi merkezi sinir sistemi problemlerinden kaynaklanır. Bu yapılarda oluşan kanama, migren, inme, tümör benzeri hastalıklar baş dönmesi ataklarına sebep olur. Bunun yanı sıra çoğu vakaya baş ağrısı da eşlik eder.
Periferik Baş Dönmeleri
Denge görevi üstlenen iç kulak ile denge sinirlerindeki sorunlardan kaynaklanır. Santral gruptan farklı olarak çok daha yaygın karşılaşılan durumlardır. Bu tip dönmeler denge sinir bozuklukları, labirent ve yarım daire kanal hasarları, dengeyi sağlayan taşların tam konumda bulunmaması, Meniere hastalığı ve benzeri pek çok sebebe bağlı gelişebilir.
Bunların yanı sıra stres, geçirilen travmalar, psikolojik problemler ve altta yatan çeşitli hastalıklar da kişinin vertigo hissi ile karşılaşmasına neden olabilir.
Baş Dönmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Vertigo tedavisi pek çok sebepten kaynaklanıyor olabilir, bu nedenle tedaviye başlamadan önce hastalık tanısının doğru şekilde konulması gerekir. Tanı aşamasında çeşitli testler yapılır, hasta öyküsü dinlenir ve fiziki muayene göz önünde bulundurulur. Radyolojik görüntüleme teknikleri, kan testleri ve psikolojik değerlendirmeler de daha kesin sonuçlar elde etmek adına tercih edilebilir.
Vertigo vakalarının %85’i iç kulak problemlerine bağlıdır, bu nedenle tedavi bu sorunları çözmeye yöneliktir.
Tedavide öncelik hastanın baş dönme sorununu hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmaktır. Ek olarak denge fonksiyonlarının geri kazanılması amaçlanır. Bunun için soruna bağlı bir tedavi planı çıkarılır. Eğer problem iç kulak kristallerinin yer değiştirmesinden kaynaklanıyorsa, bu kristalleri orjinal konumuna getirmek gerekir. Meniere hastalığına bağlı gelişen vertigo problemlerinde uygun ilaç tedavisi önerilir, ek olarak atakları hafifletmek adına tuz kısıtlaması ile idrar söktürücüler uygulanabilir. Sorunun tümör, enfeksiyon ve soğuk algınlığı benzeri rahatsızlıklara bağlı gözlenmesi durumunda ise öncelikle alttaki hastalığı tedavi etmek gerekir. Bu işlem genellikle vertigo probleminin de ortadan kaldırılmasını sağlar.
Son yorumlar