Language
EnglishHorlama, hava yolundaki darlık nedeniyle ortaya çıkan gürültüdür. Çoğu zaman sosyal bir problem olarak adlandırılan horlama şiddetli boyutlara ulaştığı zaman kişinin hayatını riske eden ciddi bir hastalık haline gelir. Uyku apnesi ise horlama nedeniyle ortaya çıkan ve hava yolunun tıkanmasıyla gelişen nefes alamama durumudur. Gerekli önlemlerin alınmaması ve horlama sorununun önemsenmemesi halinde, uyku apnesi kişinin hayatını tehdit eden ciddi bir soruna dönüşebilir.
Uyku Apnesi Nedir?
Uyku apnesi, uyku sırasında yaşanan soluk alıp vermedeki duraksama durumudur. Bu duraksama; uyku sırasında üst solunum yollarını açık tutan kasların gevşemesinden ve dil kökü, damak veya bademciklerin hava yolunu tıkamasından kaynaklanır. Horlamayla birlikte gözlenen bu problemde kişi en az 10 saniye nefessiz kalır ve beynin aşırı çabayla uyarılması sonucu hava yolu yeniden açılır.
Uyku apnesi olan bireyler çoğu zaman bu durumun farkında olmaz, şu şekilde sıralanan semptomlar ise hastalık halinin tespitinde etkili olabilir:
- Baş ağrısı
- Gün içindeki uykusuzluk hali
- Hafıza problemleri
- Sinir ve stres
- Konsantrasyon eksikliği
- Horlama
- Ağız kuruluğu
- Boğaz ağrısı
- Kalp ritim sorunları
- Yüksek tansiyon
Uyku Apnesi Neden Olur?
Uyku apnesinin merkezi, tıkayıcı ve karma olmak üzere 3 farklı çeşidi bulunur. Hastalığın ortaya çıkma nedeni ise çeşidine göre farklılık gösterir.
- Merkezi (santral) uyku apnesi beyindeki nefes alıp verme komutunda yaşanan problemlerden kaynaklanır.
- Tıkayıcı (obstrüktif) uyku apnesinde üst solunum yollarında yaşanan tıkanıklık söz konusudur. Çoğu durumda aşırı büyümüş bademcikler, fazla kilo veya yumuşak damar sarkması hava yolunun tıkanmasına sebep olur. Bu tip uyku apnesi erkeklerde daha sık görülür, kadınlarda ise menopoz döneminde yaşanan hormonal değişiklikler sonucu ortaya çıkar.
- Karma uyku apnesi ise her iki durumun gözlendiği vakalardır.
Uyku Apnesi Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Uyku apnesinde öncelikle fizik muayene yapılır ve hasta öyküsü dinlenir ancak hastalık tanısı çeşitli uyku çalışma tekniklerinin uygulanması ile birlikte kesinleştirilir. Bunun için kişi “polisomnografik tetkik” adı verilen bir uyku testine tabi tutulur. Uyku laboratuvarında yürütülen bu çalışma sırasında uyku halinde yaşanan beyin aktiviteleri, uyku yapısı ve var olan bozukluklar tespit edilir. Detaylı değerlendirme sonucu hastalığın hangi seviyede olduğu ve nasıl tedavi edileceği kararlaştırılır.
Uyku apnesi tedavisi apnenin türüne, şiddetine ve solunum yollarının yapısına göre çeşitlenir. Yaygın olarak uygulanan yöntemlerden biri CPAP isimli bir hava makinesi ile hastaya basınçlı hava verilmesidir. Cihaz uyku sırasında kullanılır ve bir maske yardımıyla solunum yolunun açık tutulmasını sağlar.
Uyku apnesini etkileyen durumlardan biri aşırı kilodur, bu nedenle sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları kazanarak ideal kiloya gerilemek apne şiddetinin hafiflemesine yardımcı olur. Semptomları iyileştirmek için verilen öneriler arasında şunlar bulunur:
- Sigara ve alkol tüketimini sonlandırmak
- Kiloyu kontrol altında tutmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Uykudan önce ağır beslenmemek
- Yan pozisyonda uyumak
Kimi zaman da tıkanıklık sorunlarını önlemek için geniz etini aldırmak, alt çeneyi öne itmek ve boğaz yapısını yeniden düzenlemek gibi işlemler tercih edilebilir. Ancak tedavi süreci hekim kontrolünde planlanır ve kişinin sorununa özel olarak ele alınır.
Son yorumlar